دیوان مرحوم اسمعیل دهقان

دیوان مرحوم اسمعیل دهقان (کتاب تمیز و سالم و با دو عکس نیمه برهنه می باشد)
#دیوان_مرحوم_اسمعیل_دهقان
#اسمعیل_دهقان

جلد_گالینگور 
قطع_رقعی
مصور
تعداد_صفحات 314
سال_انتشار 1329
#انتشارات_زربافی_رشت

ر 
..از میان شعرای گیلانی، #اسماعیل_دهقان (1266-1325 خورشیدی) از آن مهجورهاست. در جستجوی ادبیات اعتراضی و سیاسی گیلان، دیروز دیوانش را یافتم. 
اسماعیل دهقان گیلانی در #رشت به دنیا آمد و تحصیلات مقدماتی را (از صرف و نحو و معانی و بیان و منطق و رسمالخط) در مدرسهی حاج حسن گذراند و آنجا همکلاس #ابراهیم_پورداوود شد. پدرش از مالکین شهر بود و دورهای تجارت هم میکرد. اهل سفر هم بود (به مکه و عتبات عالیات) و در اغلب مسافرتها یگانه فرزند ذکورش را همراه خود میبرد. اسماعیل از پس یکی از همین سفرهای عهد نوجوانی، پنج سال در بغداد زیست و همان وقت زبان انگلیسی را آموخت و در کوفه بعد از ملاقات با بهار علیشاه لباس درویشی و فقیری پوشید و به ایران بازگشت.
پس از قضایای محمدعلیشاه، در رشت به جمع آزادیخواهان دموکرات پیوست، هوادار میرزا شد و در نشریهی جنگل قلم زد. انتقادات او به روسها خشمشان را برانگیخت، تحت تعقیب بود و حکم غیابی اعدام هم گرفت که گریخت و مجال حیات یافت.
از او بعد از مرگش فقط یک دیوان برجای مانده حاوی غزلیات، قصاید، قطعات و حکایات، ترجیع، ترکیب، مسمط، مخمس، رباعیات، متفرقات و مثنوی بهار. اما آنچه او را در نظر من متفاوت جلوه میکند آن بخش سیاسی و میهنی دیوان است که حرف ندارد و خواندنش برای فهم درست روزگار گذشته و احوالی که بر امروزِ ما میرود واجب است. شاهکارش هم آن ابیات شورانگیز است که میگوید:
.
وطن تو جان منی، جان من، مرو از دست
بمان اگر برود جان، خوشم که جانان هست...
.
از سیاسیهای دهقان البته خواندنی زیاد است.