ست نت گلد اتریش 1920 - Wachauer Notgeld

نوتگلد چیست؟

نوتگلد (Notgeld) در زبان آلمانی به معنای «پول اضطراری» است. پولی است که در بحرانهای سیاسی و اقتصادی توسط نهادها و مؤسسات به چاپ میرسد. این نهادها از طرف دولت مرکزی معمولاً اجازهی رسمی برای چاپ پول ندارند اما زمانی این اتفاق میافتد که دولت مرکزی پول به اندازهی کافی برای مصرف مردم چاپ نمیکند. اما مشخصاً نوتگلد به پولی اشاره دارد که طی جنگ جهانی اول (1914-1918) در آلمان و اتریش چاپ شدند. تولیدکنندگان این پول بانکهای پسانداز، شهرداریها یا شرکتهای تجاری بودند. این پولها تاریخ انقضا داشتند و بعد از آن تاریخ به لحاظ قانونی بیاعتبار میشدند. اسکناسهایی هم که تاریخ انقضا روی آنها ثبت نمیشد در روزنامهها زمان پایان اعتبارشان به عموم مردم اعلام میشد.

نوتگلد بیشتر به شکل اسکناس چاپ شد اما گاهی آن را به شکل سکه، چرم، چوب، تمبر، ذغال و غیره هم ضرب میکردند. جنس کاغذ اسکناسها معمولاً نازک و مثل کاغذ کاهی امروزی است اگرچه کاغذهای کلفتتر هم بینشان هست. این پول در اصل برای مصرف شهر یا منطقهای خاص چاپ میشد اما گاهی در سرتاسر کشور پخش میشد. با توجه به اینکه بعضی از این اسکناسها صرفاً برای تبادل در تجارتی خاص مورد استفاده قرار میگرفتند میشود اسم «کوپن» به آنها داد.

از آنجایی که شرکتها، شهرداریها، تجارتخانهها و افراد حقیقی متعددی این اسکناسها را چاپ کردهاند طبقهبندی آنها کار سختی است اما معمولاً کلکسیونرها ترجیح میدهند آنها را براساس مناطق و شهرهای مختلف طبقهبندی کنند.

اگرچه چاپ نوتگلد در ابتدا به خاطر بحران اقتصادی بود اما خیلی زود پای کلکسیونرها به میان آمد و شروع کردند به جمع کردن نوتگلد. به طوری که بعد از جنگ جهانی اول، اتریشیها وقتی دیدند برای نوتگلدها متقاضیهای زیادی وجود دارد، در اوایل سال 1920 شروع به چاپ مجدد آنها کردند. آلمانیها هم که دیدند اتریشیها از این ماجرا درآمدی بهدست میآورند از نیمهی دوم سال 1920 نوتگلدهای خودشان را چاپ کردند. نوتگلدهای دوران جنگ، طرحهایی ساده و چاپی ضعیف داشتند ولی نوتگلدهای سالهای بیست به بعد طرح و رنگهای زیبا و تنوع قابل توجهی پیدا کردند. تعداد کمی از آنها واقعاً به عنوان پول مورد استفاده قرار گرفتند و بیشتر آنها سر از کلکسیونها در آوردند.

گنجه آنتیک