پرسه زنی در سکوت شهر

کتاب «پرسهزنی در سکوت شهر» اثر حامد قصری، پژوهشگری که سالهاست به شکل متمرکز به تاریخ فرهنگی و هنری اصفهان معاصر میپردازد. این اثر، گوشهای از زندگی و جهان هنری مرتضی نعمتالهی، نقاش و مجسمهساز برجستهی اصفهانی را روایت میکند و نشان میدهد چگونه یک هنرمند و شهرش در یکدیگر یکی و تنیده میشوند همچون روحی در یک کالبد. این کتاب حاصل تلخیص یک گفتوگوی چندساله با این هنرمند است. قصری به کتاب لحنی خودمانی بخشیده و خواننده را به یک همصحبتی طولانی با هنرمند دعوت میکند که گویی خود خواننده مشغول صحبت با هنرمند است..
این سفر در هفت فصل روایت میشود که هر کدام نام یک مکان کلیدی را بر خود دارند: «اصفهان»، «هنرستان هنرهای زیبای اصفهان»، «دانشکده هنرهای زیبای تهران»، «پاریس»، «اصفهان»، «آتلیه» و در نهایت «شهر». این عناوین، مسیر یک «پرسهزنی» فکری و فیزیکی را بیان میکنند که از زادگاه آغاز، به مراکز هنری ایران و جهان کشیده شده و سرانجام به همان نقطهی آغاز، اما با جهان بینی خاص، بازمیگردد.
مرتضی نعمتالهی، هنرمندی است که پس از تحصیل در تهران و پاریس، در نهایت به زادگاهش بازمیگردد و از طریق آثارش، به بخشی از حافظهی بصری آن تبدیل میشود. تندیسهای آشنایی چون شیخ بهایی و فردوسی در فضای شهری اصفهان، امضای او را بر سیمای شهر حک کردهاند. حامد قصری به عنوان نویسنده، با سابقهی درخشان خود در مستندنگاری تاریخ شفاهی هنر. فضایی معتبر برای روایت این زندگی فراهم کرده است. نکته قابل توجه در این کتاب این است که تصاویر آغاز هر فصل، از نقاشیهای این هنرمند انتخاب شده و با عنوان هر فصل کاملا مناسب است.
«پرسهزنی در سکوت شهر» برای علاقهمندان به هنر معاصر ایران، تاریخ شفاهی و بهویژه کسانی که به دنبال فهم رابطهی میان هنرمند، اثر هنری و محیط شهری هستند، اثری خواندنی و ارزشمند است. این کتاب در نهایت، روایتی از یک انتخاب است انتخاب «شهر» به عنوان آتلیهای بزرگتر، و سپردن آثار به حافظهی جمعی مردمی که هر روز از کنارشان عبور میکنند. این اثر، داستان گفتگوی یک هنرمند با سکوت شهری است که به او هویت بخشیده و او نیز با هنر خود، به آن هویت دیداری بخشیده است.