فهرست کتابخانه مجلس شورای ملی ؛ جلد سوم

نویسنده: عبدالحسین حائری
ناشر: چاپخانه مجلس شورای ملی

کتابخانه مجلس طی نزدیک به یک قرن، یکی از کتابخانههای مهم و مطرح ایران بوده و اهمیت آن به دلیل گنجینههای ارزشمندی است که در بخشهای خطی، موزه، اسناد و منابع چاپی دارد. در باره تاریخ این کتابخانه، تاکنون چند کتاب منتشر شده است. یکی از قدیمی ترین آنها «تاریخچه کتابخانه مجلس شورای ملی» است که در بهمن ماه 1355 به چاپ رسیده است.

کتابخانه مجلس در سال 1291ش، با هدف ارتقای سطح علمی و اطلاعاتی نمایندگان مجلس در ساختمان قدیم مجلس شورای ملی راهاندازی شد. با رشد و توسعه کتابخانه و افزایش مجموعهها و منابع، ساختمان آن نیز تغییر کرد.

کتابخانه مجلس ایران با کتابهای خریداریشده و اهدایی در سال 1291ش در قسمت شرقیِ حوضخانه عمارت قدیم مجلس شورای ملی، برای مراجعه و استفاده نمایندگان راهاندازی شد ، اما ایده اولیه آن به آغاز مشروطه برمیگردد. پس از انقلاب مشروطه و تأسیس مجلس شورای ملی در سال 1285ش، عدهای از نمایندگان به فکر ایجاد کتابخانهای برای مجلس افتادند تا نمایندگان را از جهت علمی و اطلاعاتی تغذیه کند.

نقطه شروع شکلگیری کتابخانه مجلس، بهدستور مرتضیقلیخان هدایت (صنیعالدوله)، نخستین رئیس مجلس در سال 1285ش برای خرید چندین جلد کتاب حقوقی برای مجلس بود. اما تأسیس رسمی این کتابخانه به دوره دوم مجلس شورای ملی و تلاشهای ارباب کیخسرو شاهرخ، نماینده اقلیت دینی زرتشتیان، برمیگردد؛ در ماده 135 آییننامه داخلی مجلس شورای ملی، مصوب 18 دی 1287ش «دایره کتابخانه» به عنوان یکی از بخشهای «شعبه اداری» مجلس نام برده میشود.

پس از آن نیز ماده 9 و مواد 63-69 در ارتباط با کتابخانه مجلس به تصویب رسید. درباره کتابخانه مجلس و تاریخچه آن یادداشتهایی وجود دارد که مهمترین آنها یادداشتهای ارباب کیخسرو شاهرخ درباره تاسیس و خرید کتاب برای کتابخانه است.