مفرش قشقایی قالیبافی شده

مفرش قشقایی؛ جعبهای بافتهشده از کوچ، کارکرد و زیبایی

در میان انواع دستبافتههای عشایری، مفرش جایگاه منحصربهفردی دارد؛ نهتنها از نظر ساختار، بلکه از منظر کاربرد فرهنگی و قابلیت انطباق با زندگی معاصر.

سهبعدی بودن مفرش، آن را از بافتههایی چون خورجین، چنته یا گلیم متمایز میسازد. برخلاف بافتههای دوبُعدی که سطحی یا کیسهمانندند، مفرش بهگونهای طراحی شده که در خود شکل، حجم و ایستایی دارد؛ گویی از دل گلیم، یک جعبه بیرون آمده است. این ویژگی، آن را هم از نظر فنی و هم زیباییشناسی، خاص و پیشرو میکند.

ساختار مفرش معمولاً به شکل مکعب مستطیل دربدار است؛ شبیه به صندوق یا چمدان. طراحی آن بهگونهایست که بتواند رختخواب، لحاف، تشک یا دیگر وسایل سفر و زندگی را در کوچهای عشایری در خود جای دهد. حمل آن بر پشت چهارپایان نیز بسیار آسان است.

� در گذشته، مفرش نه تنها یک وسیلهی حمل بود، بلکه بخشی از زندگی جاری ایل و طایفه بهشمار میرفت. اغلب بهصورت جفت بافته میشد، چراکه حیوانات باربر آنها را جابهجا میکردند و تعادل بار اهمیت حیاتی داشت.

حتی در ادب فارسی نیز رد پای آن دیده میشود:

> ز مفرشها که پُر دیبا و زر بود
ز صد بگذر، که پانصد بیشتر بود.
نظامی گنجوی

 

� اما امروز، مفرش تنها یک شیء تاریخی نیست.
پرویز تناولی، هنرشناس و پژوهشگر برجسته، تأکید دارد که این دستبافتهها باید از دل موزه به زندگی بازگردند.
او معتقد است فرم و نقش این بافتهها، قابلیت انطباق با معماری داخلی، طراحی معاصر و صنایع دستی نوین را دارند؛ بهویژه در پروژههای احیای هویت بصری ایرانی.

تناولی پیشنهاد میکند که مفرش میتواند الهامبخش باشد برای:
دکوراسیون مدرن
بستهبندی هنری
طراحی مبلمان
و حتی کیفهای دستدوز با اصالت محلی

این مفرش قشقایی قالیبافیشده، تنها یک دستبافته نیست؛ روایتی حجمی از کوچ، حافظه فرهنگی و طراحی پایدار است.

اندازه : 20عرض*40ارتفاع*طول50 سانتیمتر،اندازه ای غیر معمول و خاص