اسطورهکاوی نزد دنی دو روژمون

-        پیشگفتار

-        فصل نخست: زندگی و آثار

-        فصل دوم: از روانکاوی تا اسطورهکاوی

-        فصل سوم: شخصگرایی

-        فصل چهارم: اسطوره و اسطورهکاوی

-        فصل پنجم: اسطورهکاوی عشق

-        فصل ششم: اسطوره تریستان

-        فصل هفتم: اسطوره دون ژوان

-        فصل هشتم: رمانهای سهگانه

-        پسگفتار

• کتابشناسی
• نمایه

 

پیشگفتار

دنی دو روژمون اندیشمند و روشنفکر سوئیسی، نقش بنیادینی در اسطورهکاوی دارد. او واضع واژه «اسطورهکاوی» و رویکردی خاص در مطالعات اسطورهای است. گرچه به دلیل تنوع مسائلی که مطرح میکند کمتر به عنوان اسطورهشناس در معنای متعارف آن شناخته شده است، اما به علت نقشی که در گسترش اسطورهکاوی دارد، نمیتوان در پژوهشهای اسطورهشناسی از وی یاد نکرد.

اهمیت دنی دو روژمون در اینست که اسطورهکاوی را بر اساس اندیشه و فلسفه خاصی بازتعریف کرده است. جنبش و نگرش شخصگرایی به او امکان میدهد که نگاه ویژهای به مسائل گوناگون مانند اسطوره داشته باشد. همین نگرش خاص او را از دیگر اسطورهشناسان متفاوت میکند، هم او کمتر به دیگر اسطورهشناسان ارجاع میدهد و هم آنها به او. بنابراین، فردی کم و بیش ویژه و منفرد بهشمار میآید.

اسطورهکاوی که توسط دنی دو روژمون آغاز میشود، یکی از پرشاخهترین رویکردهای اسطورهشناسی است، عمری بیش از دیگر رویکردها دارد و هنوز پس از چندین دهه، اصلیترین رویکرد مطالعاتی است و میتوان از دهها زیررویکرد آن یاد کرد. به عبارت دیگر، اسطورهکاوی با شاخهسازی و سازگاری با پارادایمهای دهههای اخیر توانسته است همچنان به پویایی و سرزندگی خود ادامه دهد.

اسطورهکاوی دنی دو روژمون این ویژگی را هم دارد که بیش از هر چیزی مطالعهای اسطورهای در مورد تمدن و فرهنگ است. در واقع، روژمون از اسطورهشناسی برای شناخت تمدن به خصوص تمدن غرب با تاکید بر اروپا و بحرانهای آن به ویژه بحران عاطفی استفاده میکند. او در مطالعات اسطورهکاوی از روشهای درزمانی و همزمانی، تحلیل روانشناسی اجتماعی و رویکرد بینارشتهای بهره میبرد. به بیان دیگر اگر اسطورهشناسی خواسته باشد به مطالعه تمدن و فرهنگ یک کشور یا منطقه بپردازد، این رویکرد بهخصوص با ویرایش روژمون میتواند بسیار موثر باشد. دنی دو روژمون در ایران بسیار ناشناخته باقی مانده است. همچنین اندیشههایی مانند شخصگرایی بهطور کلی در جهان امروز فراموش شده است و در کشورهایی مانند ایران هیچگاه شناخته نشد، در صورتی که چنین اندیشههایی میتوانند در شکلگیری نگرشی متناسب به جهان و انسان کارآمد باشند. اعتدالی که این جنبش به آن اعتقاد دارد به برخی از فرهنگهای شرقی نزدیک است. روژمون مانند دیگر متفکران شخصگرا در مقابل دو جریان مادیگرایی دوره خود یعنی کمونیسم و لیبرالیسم از یک سو و جریانهای اقتدارگرایانه فاشیستی و نازیستی از سوی دیگر ایستادگی میکند.

بنابراین آشنایی با دنی دو روژمون و آرای وی فقط آشنایی با یک اسطورهکاو یا روشنفکر یا ادیب نیست، بلکه آشنایی با جریانی فکری و فلسفی، مسئولیت پذیر و آگاهیبخش است. این کتاب که تنها کتاب فارسی زبان در مورد دنی دو روژمون تلقی میگردد، میکوشد تا اندیشه و آثارش را با تاکید بر اسطوره و اسطورهکاوی همچنین عشق و بحرانهای عاطفی بررسی و معرفی نماید و البته گاهی به مقایسه و نقد آن بپردازد. امید است اثر حاضر بخشی هر چند اندک از شکاف دانستنیهای علمی کشور را برطرف نماید و رویکرد مناسبی را به اسطورهجویان معرفی نماید.