کتاب نگاهی به شاه اثر عباس میلانی

در ایران، جامعهای با نرخ پایین کتابخوانی، هرازچندگاه کتابی، مرز تیراژهای هزارتایی و دوهزارتایی کتاب را میشکند و از خود فراتر میرود. کتابخوان حرفهای و غیر حرفهای را جلب میکند و بارها تجدید چاپ میشود.

کتاب "معمای هویدا" نوشته عباس میلانی از این جمله بود. کتابی که سال 2000 به زبان فارسی منتشر شد و تا امروز به حدود 30 بار تجدید چاپ در ایران رسیده است؛ کتابی درباره یک شخصیت سیاسی که 13 سال نخستوزیر محمدرضاشاه پهلوی بود و بیش از خود او، درباره گل ارکیده روی یقهاش سخن گفته میشد.

سال 1991 میلادی (1370 خورشیدی)، احسان یارشاطر، از عباس میلانی میخواهد تا درباره چند شخصیت نامدار تاریخ معاصر ایران برای "دانشنامه ایرانیکا" بنویسد. همین، نقطه عزیمتی میشود تا سهگانهای توسط این نویسنده و پژوهشگر (نخست به زبان انگلیسی) تدوین شود که باهم رابطه بینامتنی دارند: "معمای هویدا"، "ایرانیان نامدار" (2009) و "نگاهی به شاه" (2013). 

ساختار کتاب "نگاهی به شاه"، بیش و کم شبیه "معمای هویدا" است؛ آمیزهای از گفتوگو، تحقیق کتابخانهای و ارائه اسناد دست اول که نویسنده طی ده سال آنها را گردآوری کرده است