دینکرد چهارم، بزرگمهر لقمان
زمان این کالا به پایان رسیده است
ناموجود
مشخصات کالا
| نوع چاپ کتاب | چاپ اصل |
توضیحات بیشتر
بزرگمهرِ لقمان، گزیده ای از دینکردِ چهارم (برگرفته از «آیین نامه» ی ساسانی، نوشته شده به روزگارِ شاهنشاه خسرو انوشیروان)، بر پایه ی ویرایشِ رَهامِ اشه، خردنامگ 5، 162 رویه، چاپِ نخست، شورآفرین، 1402، شابک: 9-094-259-622-978.
دینکردِ چهارم با گزارشی فلسفی از اُشیگان (معقولات) (هرمزد، بهمن، اردیبهشت، شهریور، سپندارمذ، خرداد و اَمرداد) آغازد.
به شهریور که رسد، از آن جای که «شهریور» نماینده ی «شهریاری» است، به چگونگیِ پیوندِ میانِ «دین» و «شهریاری» پردازد و از کوششهای برخی شهریارانِ ایرانی، مانندِ هخامنشیان، اشکانان و ساسانیان، در نگهداشتِ اوستا و زند و دیگر نبشته ها گوید.
پس از این گزارشِ تاریخی، پرسشهایی فلسفی یکی از پسِ دیگری پرسیده و پاسخهایی کوتاه بدانها داده شود. بدین جای است که به: راهِ آگاهی از چیستی و چگونگیِ خویشکاریِ آفریده ها؛ بی کرانگی و کرانمندیِ زمان؛ جای؛ بخت و کنش و در این میان گزینشِ آزادکامانه ی مردمان؛ کاربردِ هندسه در اخترشناسی؛ دبیری؛ پرسشهایی درباره ی شایدبود (ممکن)، نشایدبود (ممتنع)، توان بود (محتمل)، کنش و زمان؛ خوی و خیمِ بِه گزینان؛ دو گونه والاتباری: والاتباری به تبارِ نیک و والاتباری به کردارِ نیک؛ پیش بینیِ دین آگاهان از برآمدنِ شاهنشاه اردشیرِ بابکان و بازآراییِ سودِ دو جهان به فَرَّهِ او؛ کاربردِ هندسه در ستاره شناسی؛ کارِ پزشکان و سویه ها و بخشهای دانشِ پزشکی؛ همیستاران (اضداد) (گرمی و سردی و تری و خشکی) در آمیزشهای (مزاجهای) تن، و این که همرسیِ هر چهار در میانگی سامان باشد، و در بیشبود و کمبود آشفتگی؛ چراییِ برتریِ ایرانشهر و شاهنشاهِ ایران و مایه وریِ آریاییان؛ آیینِ سخن گفتن و پیکاریدن (مناظره کردن) ؛ نبیگِ گویاییِ (منطقِ) «تَرْکَه»؛ سخن از هندودبیری و ویسپ دبیریِ پارسی و نیز نبیگِ دیپَه ویاکَرَنَه که اندر دستورزبان است به سنسکریت؛ این که گردانشِ پارسیِ نبیگهایی مانندِ گارگیَه هندی و مِگِستیِ (المجسطیِ) یونانی را به همراهِ نبیگهای بُن (نوشته های مادر) در گنج خانه ی شاهی نهادند؛ دانشنامه ای به زبانِ پارسیگ به نامِ «هَنگِردی» که دربردارنده ی چکیده ای و فشرده ای از همه ی دانشها و پیشه های ایرانشهر و نیز جهان است و این که فرزانگانِ پارسی نبیگهای دانشی را از سرتاسرِ گیتی گرد آوردند و پژوهیدند و به پارسیگ گزاردند و به همراهِ نبیگِ بُن در گنج خانه ی شاهی به نمایش گذاشتند؛ تنِ مردمان در سنجش با چهار پیشه ی جهان؛ آن گفته یا کرده که برآمده از آموزش یا پیشه باشد برتر است؛ این که ایران (آریاییان) هماره میانه روی را ستایند، بیشروی (افراط) و کمروی (تفریط) را نکوهند؛ این که سخن شناسان، از فیلسوفانِ روم و دانایانِ هند تا دانشمندانِ دیگر سرزمینها، فرزانگانِ ایرانشهر را بیشتر ستایند و پسندند؛ دانستنِ چگونگیِ نگهداشتِ تن و شناختنِ کارِ آن، بهره از خرسندیهای رواگمند و زیستن اندر رامشی از خویشکاری (انجامِ وظیفه)؛ بایستگیِ آموختن؛ و به چکیده ای از آموزه ی مزدیسنی، به گونه ی گفت و گویی دلنشین، در واپسین بندِ دینکردِ چهارم پرداخته شود.
https://airyaman.esam.ir
